İşçinin SGK Primlerinin Eksik Ödenmesi Nedeniyle Haklı Fesih

İşçinin SGK Primlerinin Eksik Ödenmesi Nedeniyle Haklı Fesih; İşçinin Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) primlerinin eksik ödenmesi, Türkiye’de çalışma hayatının önemli sorunlarından biridir ve iş hukuku açısından işçiye haklı fesih hakkı tanıyan bir durumdur. SGK primlerinin eksik ödenmesi, işçinin emeklilik, sağlık ve iş kazası gibi sosyal güvenlik haklarına ulaşamamasına ve mağduriyet yaşamasına neden olur. Bu yazıda, SGK primlerinin eksik ödenmesi durumunda işçinin haklı fesih hakkı, hukuki dayanakları, işverenin yükümlülükleri, eksik primlerin işçi üzerindeki etkileri ve hak arama yolları detaylı olarak incelenecektir.

SGK Primlerinin Eksik Ödenmesi Nedeniyle Haklı Fesih

1. SGK Primlerinin Eksik Ödenmesi Nedir?

İşveren, işçinin gelecekteki sosyal haklarını güvence altına almak amacıyla SGK’ya prim ödemekle yükümlüdür. SGK primleri, işçinin emeklilik, sağlık hizmetlerinden yararlanma ve iş kazası sigortası gibi sosyal güvenlik haklarına sahip olmasını sağlar. Ancak bazı işverenler, işçinin SGK primlerini ya hiç ödemez ya da eksik yatırır. Eksik ödenen SGK primleri, işçinin gelecekteki haklarının eksik kalmasına veya sosyal güvenlik hizmetlerinden yararlanamamasına yol açar.

SGK primlerinin eksik ödenmesi durumu genellikle şu şekillerde karşımıza çıkar:

• İşçinin ücretinin SGK’ya daha düşük bildirilmesi,
• Fiili çalışma gün sayısının eksik gösterilmesi,
• Fazla mesai ve prim gibi ek ödemelerin SGK’ya yansıtılmaması.

2. SGK Primlerinin Eksik Ödenmesi Durumunda İşçinin Hakları Nelerdir?

İşçinin SGK primlerinin eksik ödenmesi, işçinin sosyal haklarını ihlal eden ve işçiyi mağdur eden bir durumdur. Bu gibi durumlarda işçi, işverenine karşı çeşitli hukuki haklara sahiptir. SGK primlerinin eksik ödenmesi, işçinin sosyal güvenlik sisteminden tam anlamıyla yararlanamaması anlamına geldiğinden işçinin bu haksızlığa karşı hak arayışı sürecini başlatma hakkı doğar.

İşçinin SGK primlerinin eksik ödenmesi durumunda sahip olduğu haklar şunlardır:

a. SGK’ya Başvuru Hakkı

İşçi, SGK’ya başvurarak primlerinin eksik yatırıldığını bildirebilir. SGK, işverenin prim ödemelerini denetler ve eksik primlerin tahsili için işverenden talepte bulunur.

b. İş Mahkemesine Başvurma Hakkı

İşçi, iş mahkemesine başvurarak işverenin eksik prim ödemesi nedeniyle uğradığı mağduriyetin giderilmesini talep edebilir. İş mahkemesi, eksik primlerin işçi adına ödenmesine karar verebilir.

c. Haklı Fesih Hakkı

İşçi, SGK primlerinin eksik ödenmesi durumunda İş Kanunu’nun 24. maddesi gereğince haklı fesih hakkına sahiptir. Bu durumda işçi, iş sözleşmesini tek taraflı olarak feshedebilir ve tazminat talep etme hakkına sahip olur.

3. Haklı Fesih Kavramı Nedir?

Haklı fesih, işçinin ya da işverenin iş sözleşmesini, belirli sebeplerle derhal ve tazminatlı olarak sona erdirmesi anlamına gelir. İş Kanunu’nun 24. maddesi, işçiye bazı haklı nedenlerle iş sözleşmesini feshetme hakkı tanımaktadır. İşçinin haklı fesih hakkını kullanabilmesi için iş sözleşmesinin işveren tarafından ihlal edilmiş olması gereklidir.

Haklı fesih durumlarında işçinin kıdem tazminatına hak kazanması mümkün olur. Bu durumda işçi, işverenden tazminat talep edebilir ve aynı zamanda işsizlik maaşı gibi yasal haklardan yararlanabilir.

4. İş Kanunu’na Göre SGK Primlerinin Eksik Ödenmesi ve Haklı Fesih Hakkı

İş Kanunu’nun 24. maddesi, işçiye haklı fesih hakkı tanıyan durumları düzenlemektedir. İş Kanunu’na göre, işçinin sağlığı, işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışları ya da zorlayıcı sebepler gibi durumlar haklı fesih nedeni sayılmaktadır. İşçinin SGK primlerinin eksik ödenmesi durumu da İş Kanunu’nun 24. maddesi gereğince işçiye haklı fesih hakkı tanır.

İşverenin SGK primlerini eksik ödemesi, işçiye karşı yasal yükümlülüklerini yerine getirmediği anlamına gelir. Bu durum, işçinin sosyal güvenlik haklarına zarar verdiği için işçiye haklı fesih hakkı tanır. İşçi, bu durumu gerekçe göstererek iş sözleşmesini derhal feshedebilir ve tazminat talep edebilir.

5. SGK Primlerinin Eksik Ödenmesinin İşçi Üzerindeki Etkileri

İşverenin SGK primlerini eksik ödemesi, işçinin sosyal güvenlik haklarını doğrudan etkiler ve çeşitli mağduriyetlere yol açar. SGK primlerinin eksik ödenmesi, işçinin emeklilik hakkını ve sağlık hizmetlerinden faydalanma imkanını kaybetmesine neden olur. Ayrıca iş kazası veya meslek hastalığı gibi durumlarda işçiyi güvencesiz bırakır.

a. Emeklilik Süresinin Uzaması

SGK primlerinin eksik ödenmesi, işçinin prim gün sayısının eksik kalmasına yol açar. Bu durum, işçinin emeklilik süresinin uzamasına ve emekli maaşının düşmesine neden olur.

b. Sağlık Hizmetlerinden Faydalanamama

İşçinin prim gün sayısı eksik kaldığında, işçinin sağlık sigortasından faydalanma hakkı sınırlanır. Bu durum, işçinin ve ailesinin sağlık güvencesinden yoksun kalmasına neden olabilir.

c. İş Kazaları ve Meslek Hastalıklarına Karşı Güvencesizlik

İşçinin SGK primleri eksik yatırıldığında, iş kazası ve meslek hastalıkları gibi durumlarda işçi mağdur olur. İş kazası geçiren veya meslek hastalığına yakalanan bir işçi, SGK primleri eksik olduğu için gerekli yardımlardan tam anlamıyla yararlanamayabilir.

6. İşçinin Haklı Fesih Hakkını Kullanma Süreci

İşçinin SGK primlerinin eksik ödenmesi durumunda haklı fesih hakkını kullanabilmesi için belirli bir sürece uygun hareket etmesi gerekir. İşçinin haklı fesih hakkını kullanma süreci aşağıdaki adımlardan oluşur:

a. İşveren ile Görüşme

İşçi, öncelikle işverenle görüşerek primlerin eksik ödendiğini ve bu durumun düzeltilmesini talep edebilir. İşçi, işverenin primleri eksik ödediğini SGK kayıtlarından veya maaş bordrolarından teyit edebilir.

b. SGK’ya Başvuru

İşçi, primlerinin eksik yatırıldığını SGK’ya bildirebilir. SGK, işverenin prim ödemelerini denetleyerek eksik ödenen primlerin tahsil edilmesi için işverene yaptırım uygulayabilir.

c. Haklı Fesih ve Tazminat Talebi

İşçi, SGK primlerinin eksik ödenmesi nedeniyle haklı fesih hakkını kullanarak iş sözleşmesini sona erdirebilir ve iş mahkemesine başvurarak tazminat talebinde bulunabilir. Bu durumda işçi, kıdem tazminatına hak kazanır.

7. İş Mahkemesi Sürecinde İşçinin Tazminat Talepleri

İşçi, SGK primlerinin eksik ödenmesi nedeniyle iş mahkemesine başvurarak tazminat talebinde bulunabilir. İşçinin tazminat talepleri şu şekildedir:

a. Kıdem Tazminatı

Haklı fesih hakkını kullanan işçi, kıdem tazminatına hak kazanır. Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı süreye göre hesaplanır. Hesaplama konusunda bilgi almak için diğer yazımıza bakabilirsiniz.

b. İhbar Tazminatı

İşçi, ihbar süresine uymadan iş sözleşmesini fesih edebilir.

c. Maddi ve Manevi Tazminat

İşçi, SGK primlerinin eksik ödenmesi nedeniyle maddi ve manevi zarar gördüğünü belirterek tazminat talep edebilir. Maddi tazminat, işçinin uğradığı maddi kaybı telafi etmek amacıyla talep edilebilirken, manevi tazminat ise işçinin ruhsal olarak yaşadığı zararların telafisi amacıyla talep edilebilir.

8. İş Mahkemesi Sürecinde İspat Yükümlülüğü

İş mahkemesi sürecinde işçi, SGK primlerinin eksik ödendiğini kanıtlamakla yükümlüdür. İşçi, maaş bordroları, SGK hizmet dökümü ve tanık beyanları gibi belgeleri sunarak eksik primlerin ödenmediğini ispat edebilir. Mahkeme, işçinin sunduğu delilleri değerlendirerek işverenin prim ödemelerini eksik yapıp yapmadığına karar verir.

9. SGK Primlerinin Eksik Ödenmesi Durumunda Çözüm Önerileri

SGK primlerinin eksik ödenmesi, işçilerin sosyal güvenlik haklarını olumsuz etkileyen bir durumdur ve çözüm gerektirmektedir. Bu sorunun çözümü için bazı öneriler şunlardır:

• Denetimlerin Arttırılması: İşyerlerinde SGK primlerinin düzenli olarak denetlenmesi, işverenin prim ödemekten kaçınmasını zorlaştıracaktır.
• Yaptırımların Arttırılması: İşverenlere uygulanacak cezaların artırılması, işverenlerin prim ödemelerine daha dikkat etmelerini sağlayabilir.
• İşçilerin Bilinçlendirilmesi: İşçilerin SGK prim ödemeleri konusunda bilinçlendirilmesi, haklarını arama süreçlerinde işçilerin desteklenmesi önemlidir.

İşçinin SGK primlerinin eksik ödenmesi, işçi haklarını ihlal eden ve işçinin sosyal güvenlik haklarına zarar veren bir durumdur. İş Kanunu, işçiye SGK primlerinin eksik ödenmesi durumunda haklı fesih hakkı tanır. İşçi, bu durumda iş sözleşmesini feshederek tazminat talebinde bulunabilir ve iş mahkemesine başvurarak mağduriyetini giderebilir. İşçinin sosyal güvenlik haklarının korunması, işverenin yasal yükümlülüklerini yerine getirmesi ile mümkündür.

UYARI: İşbu yazı içerisinde yer alan değerlendirmeler ve bilgiler hukuki tavsiye niteliği teşkil etmemekte olup yasal mevzuatta ve içtihatlarda yapılacak değişiklikler kapsamında güncel olmayabilir. Bu içerikten dolayı herhangi bir şekilde Erbay & Saral & Yelkenkaya Avukatlık Ofisi’ne sorumluluk yükletilmesi mümkün değildir. Bu yazı kapsamındaki soru ve sorunlarınız bakımından hukuki danışmanlık almanız tavsiye edilmektedir.