Anonim Şirketlerde ve Yapı Kooperatiflerinde Avukat Bulundurma Zorunluluğu
Sözleşmeli avukat bulundurma zorunluluğu, 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 35. Maddesinin 3. Fıkrasına 4667 sayılı kanun ile eklenen hükümde düzenlenmiş olup 08.02.2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir (bknz). İşbu fıkra kapsamında esas sermayesi belli bir miktar üzerinde bulunan anonim şirketler ve üye sayısı yüz veya daha fazla olan yapı kooperatifleri bakımından sözleşmeli avukat bulundurması zorunludur.
1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 35. Maddesinin 3. Fıkrası;
“Dava açmaya yeteneği olan herkes kendi davasına ait evrakı düzenleyebilir, davasını bizzat açabilir ve işini takip edebilir. Ancak, Türk Ticaret Kanunu’nun 272’nci maddesinde öngörülen esas sermaye miktarının beş katı veya daha fazla esas sermayesi bulunan anonim şirketler ile üye sayısı yüz veya daha fazla olan yapı kooperatifleri sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorundadır. Bu fıkra hükmüne aykırı davranan kuruluşlara Cumhuriyet savcısı tarafından sözleşmeli avukat tayin etmedikleri her ay için, sanayi sektöründe çalışan on altı yaşından büyük işçiler için suç tarihinde yürürlükte bulunan, asgarî ücretin iki aylık brüt tutarı kadar idarî para cezası verilir.”
Şeklinde düzenlenmiştir.
Esas sermayenin 5 katından kasıt Türk Ticaret Kanunu madde 272’de düzenlenen 50.000-TL’nin 5 katı olan 250.000-TL’dir.
Bu kapsamda, kuruluş esas sermayesi 250.000-TL ve üzerinde olan anonim şirketler ve kuruluş sermayesi 250.000-TL altında olmasına rağmen sermaye artırımı sonrasında esas sermaye miktarı 250.000-TL ve üzerine çıkan anonim şirketler girmektedir. Ayrıca, üye sayısı yüz veya daha fazla olan yapı kooperatiflerinin de sözleşmeli avukat bulundurmak zorunluluğu düzenlenmiştir.
Sözleşmeli Avukat Bulundurmamanın Yaptırımı Nedir?
Avukatlık Kanunu’nun 35. Maddesine göre avukat bulundurma zorunluluğunu yerine getirmeyen kuruluşlara;
“Cumhuriyet savcısı tarafından sözleşmeli avukat tayin etmedikleri her ay için, sanayi sektöründe çalışan on altı yaşından büyük işçiler için suç tarihinde yürürlükte bulunan, asgarî ücretin iki aylık brüt tutarı kadar idarî para cezası verilir.’’
2021 yılı için belirlenen kanunda belirlenen aylık brüt ücret tutarı 3.577,50-TL olup sözleşmeli avukat tayin edilmeyen her ay için iki aylık brüt asgari tutar olan 7.155,00-TL üzerinden ceza kesilecektir. Kesilen cezalara karşı, tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde yetkili sulh ceza mahkemesine itiraz edilebilir. Sulh ceza hâkimliğinin itiraza ilişkin verdiği karar kesindir.
Uygulamada Baro Başkanlıkları tarafından, zorunluluk kapsamında bulunan kuruluşlardan avukat bulundurulmadığı yönünde şüphe olması halinde kuruluşlardan sözleşmeli avukat bulundurup bulundurmadığı hususunda bilgi verilmesi istenilmektedir. Bu kapsamda zorunluluk kapsamında bulunan şirketlerin avukatlık sözleşmesini ve ilgili ücret ödemelerini gösteren serbest meslek makbuzu ödeme belgesi örneğini başkanlığa göndermesi gerekmektedir. Aksi takdirde, yukarıda değinildiği üzere idari para cezası ile karşı karşıya kalacaklardır.
