SGK Primi Düşük Gösterme Cezası

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) primlerinin düşük gösterilmesi, hem işveren hem de çalışan açısından ciddi hukuki ve mali sonuçlar doğurur. İşverenler tarafından eksik yatırılan sigorta primleri, çalışanların emeklilik haklarını ve sosyal güvenlikten yararlanma imkânlarını olumsuz etkilerken, SGK da bu durum karşısında ciddi yaptırımlar uygulamaktadır. Bu yazıda “SGK primi düşük gösterme cezası”, “SGK eksik prim yatırma cezası nasıl hesaplanır”, ve “eksik yatırılan sigorta primleri zamanaşımı” gibi konulara detaylı şekilde değineceğiz. Ayrıca, sigorta primlerinin eksik yatırılması Yargıtay kararı ışığında ele alınacaktır.

SGK Primi Düşük Gösterme Nedir?

SGK primi düşük gösterme, bir işverenin çalışanına ödediği gerçek ücret üzerinden değil, daha düşük bir tutar üzerinden sigorta primi bildirmesi durumudur. Bu durum genellikle işverenlerin SGK’ya ödeyeceği prim tutarını azaltmak amacıyla yapılır. Ancak bu işlem, yasalara aykırı olduğu gibi, hem çalışan hem de işveren için ciddi sonuçlar doğurur.

SGK Eksik Prim Yatırma Cezası Nasıl Hesaplanır?

SGK eksik prim yatırma cezası nasıl hesaplanır? sorusu birçok işveren ve çalışanın merak ettiği bir konudur. İşverenler, eksik yatırılan primler nedeniyle hem idari para cezasına hem de geriye dönük prim borcu ve gecikme faizine tabi tutulurlar. Bu hesaplama şu unsurları içerir:

1. Eksik Bildirilen Prim Tutarı: İşverenin gerçek ücret yerine daha düşük bir ücret üzerinden bildirdiği prim miktarı esas alınır.
2. Gecikme Zammı ve Faizi: Eksik yatırılan primlere, tespit tarihinden itibaren yasal faiz oranı ve gecikme zammı uygulanır.
3. İdari Para Cezası: Eksik prim yatırma, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na aykırı olduğu için işverene ayrıca idari para cezası kesilir.

Örneğin, bir çalışanın maaşı brüt 10.000 TL olduğu halde SGK’ya 5.000 TL üzerinden prim yatırıldığı tespit edilirse, farkın tespit edildiği tarihe kadar olan tüm primler yeniden hesaplanır. Ayrıca, her bir çalışan için eksik bildirim başına farklı ceza oranları uygulanabilir.

Eksik Yatırılan Sigorta Primleri Zamanaşımı

Eksik yatırılan sigorta primleri zamanaşımı, işçi ve işveren arasında uyuşmazlık yaşanması durumunda önem kazanan bir konudur. Türk hukukuna göre, Sosyal Güvenlik Kurumu’na eksik yatırılan primlerin tespiti ve tahsili için belirli bir zamanaşımı süresi öngörülmüştür.

• SGK Primleri İçin Zamanaşımı Süresi: Türk Borçlar Kanunu ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre, sigorta primleri için zamanaşımı süresi 10 yıldır. Ancak bu süre, eksik primlerin SGK tarafından tespit edilmesiyle durabilir veya yeniden başlayabilir.
• Çalışanın Talep Hakkı: Çalışan, emeklilik gibi haklarının eksik yatırılan primler nedeniyle zedelenmesi durumunda, işverene karşı dava açma hakkına sahiptir. Bu davalar da genellikle iş akdinin sona ermesinden itibaren 5 yıllık zamanaşımı süresine tabidir.

---

SGK Primi Düşük Gösterme Cezası ve İşverene Uygulanan Yaptırımlar

SGK primi düşük gösterme cezası, hem maddi hem de hukuki boyutuyla işverenleri zor durumda bırakabilir. İşverenlere uygulanan yaptırımlar şunlardır:

1. İdari Para Cezası

SGK tarafından işverenlere, eksik bildirim başına uygulanacak idari para cezası tutarı, her yıl güncellenen brüt asgari ücret üzerinden hesaplanır. Bu ceza, eksik bildirilen her çalışan için ayrı ayrı uygulanır.

2. Prim Borcu ve Faiz

Eksik bildirilen primlerin tamamı, gecikme faiziyle birlikte işverenden tahsil edilir. Bu faiz oranı, güncel yasal faiz oranlarına göre belirlenir.

3. Vergisel Yaptırımlar

Eksik prim bildirimleri, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından da tespit edilirse, işveren vergi incelemesine tabi tutulabilir. Bu durum, vergi cezalarını da beraberinde getirir.

4. Hapis Cezası

Sigorta primlerinin kasten düşük gösterilmesi, aynı zamanda 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu kapsamında dolandırıcılık suçu olarak değerlendirilebilir. Bu durumda işveren hakkında hapis cezası uygulanabilir.

Sigorta Primlerinin Eksik Yatırılması Yargıtay Kararları

Sigorta primlerinin eksik yatırılması Yargıtay kararı bağlamında, hem çalışan hem de işveren için emsal teşkil eden birçok dava bulunmaktadır. Yargıtay, bu tür davalarda genellikle çalışan lehine karar vermektedir.

Örnek Yargıtay Kararı:

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 2017/10-1574 E. ve 2019/1076 K. sayılı kararında, işverenin primleri düşük bildirdiğinin tespit edilmesi durumunda, çalışanın gerçek ücretinin SGK’ya bildirilmesi gerektiğine hükmetmiştir. Mahkeme ayrıca, bu eksik bildirim nedeniyle çalışanın uğradığı zararların tazmin edilmesine karar vermiştir.

Bu tür kararlar, işverenlerin sigorta primlerini doğru şekilde bildirmelerinin önemini bir kez daha vurgulamaktadır.

Çalışanlar İçin Haklar ve Hukuki Süreçler

Eksik yatırılan sigorta primleriyle karşılaşan çalışanlar, şu adımları takip ederek haklarını arayabilir:

1. SGK’ya Şikâyet: Çalışan, işvereni SGK’ya şikâyet ederek denetim başlatılmasını talep edebilir.
2. İş Mahkemesinde Dava: Eksik yatırılan primler nedeniyle zarar gören çalışan, iş mahkemesine başvurarak tazminat talebinde bulunabilir.
3. Hak Düşürücü Süreler: Çalışanın dava açma süresi, genellikle iş akdinin sona erdiği tarihten itibaren 5 yıldır.

İşverenler İçin Öneriler

SGK primi düşük gösterme cezası ile karşılaşmamak için işverenlerin şu noktalara dikkat etmesi gerekir:

• Çalışanların tüm gelirlerini (maaş, prim, fazla mesai vb.) SGK’ya doğru şekilde bildirmek.
• Çalışma sürelerini eksiksiz ve doğru şekilde beyan etmek.
• SGK denetimlerinde gerekli belgeleri tam olarak sunmak.

Ayrıca, SGK ve iş hukuku konusunda uzman bir avukattan destek almak, olası cezaları önlemek açısından faydalı olacaktır.

SGK primi düşük gösterme cezası, işverenler için ciddi mali yükümlülükler doğururken, çalışanların sosyal güvenlik haklarını zedelemektedir. SGK eksik prim yatırma cezası nasıl hesaplanır ve eksik yatırılan sigorta primleri zamanaşımı gibi konularda bilgi sahibi olmak, hem çalışanlar hem de işverenler için hayati önem taşır. Yargıtay kararları da işverenlerin bu konuda daha dikkatli olmaları gerektiğini açıkça göstermektedir.

İşverenler, cezalar ve hukuki yaptırımlarla karşılaşmamak için sigorta primlerini eksiksiz şekilde ödemeli, çalışanlar ise haklarını korumak için yasal süreçlere başvurmalıdır. 5400 günden tazminat alma konusundaki yazımızı da okuyabilirsiniz.

UYARI: İşbu yazı içerisinde yer alan değerlendirmeler ve bilgiler hukuki tavsiye niteliği teşkil etmemekte olup yasal mevzuatta ve içtihatlarda yapılacak değişiklikler kapsamında güncel olmayabilir. Bu içerikten dolayı herhangi bir şekilde Erbay & Saral & Yelkenkaya Avukatlık Ofisi’ne sorumluluk yükletilmesi mümkün değildir. Bu yazı kapsamındaki soru ve sorunlarınız bakımından hukuki danışmanlık almanız tavsiye edilmektedir.