Sigorta Girişi Yapılıp Primi Ödenmeyen İşçiler

Sigorta Girişi Yapılıp Primi Ödenmeyen İşçiler; Çalışanların sigorta hakları, Türkiye’de sosyal güvenlik sistemi kapsamında yasalarla koruma altına alınmıştır. Ancak, bazı işverenler çalışanların sigorta girişini yapsa da prim ödemelerini ihmal ederek çalışanların mağduriyetine neden olabilmektedir. Bu durum, hem işçilerin sosyal güvenlik haklarını etkiler hem de işverenlere ciddi hukuki ve mali sorumluluklar getirir.

Bu makalede, sigorta girişi yapılıp primi ödenmeyen işçiler konusunu detaylıca ele alacağız. Aynı zamanda işveren sigorta primi ödemezse ne olur sorusuna yanıt vererek, işçilerin haklarını korumak ve işverenlerin yükümlülüklerini anlamalarını sağlamak için bir rehber sunacağız. 2024 yılı için işçi Priminin ne kadar olduğuna ilişkin olarak diğer yazımızı okuyabilirsiniz.

Sigorta Girişi Yapılıp Primi Ödenmeyen İşçiler

1. Sigorta Primi Nedir ve Neden Önemlidir?

Sigorta primleri, hem işçi hem de işveren tarafından SGK’ya (Sosyal Güvenlik Kurumu) ödenir. Sigorta primi, bir işçinin sosyal güvenlik haklarından yararlanabilmesi için işveren ve çalışan tarafından SGK’ya yapılan zorunlu ödemedir. Bu primler sayesinde çalışanlar emeklilik, sağlık hizmetleri, iş kazası ve meslek hastalığı gibi pek çok sosyal güvenceye sahip olur. Ancak, bazı işverenler yalnızca sigorta girişini yapıp prim ödemelerini eksik veya hiç yapmayarak yasaları ihlal eder. Bu durum, çalışanların sosyal güvenlik haklarını kaybetmesine ve ileride ciddi mağduriyetler yaşamasına neden olabilir.

Bu primlerin ödenmesi, işçilerin şu haklardan yararlanmasını sağlar:

• Sağlık Hizmetleri: Kamu hastanelerinden ücretsiz muayene ve tedavi olma imkanı.
• Emeklilik Hakkı: Belirli bir prim günü ve çalışma süresinin tamamlanmasıyla emeklilik maaşı alma hakkı.
• İş Kazası ve Meslek Hastalığı Güvencesi: İş kazası veya meslek hastalığı durumunda işçiye maddi destek sağlanması.
• İşsizlik Maaşı: İşten ayrılma durumunda işçinin gelir desteği alması.

Bu sistemin temel amacı, işçinin geleceğini güvence altına almak ve toplumsal refahı artırmaktır. Ancak, primlerin ödenmemesi, işçilerin bu haklardan yoksun kalmasına neden olur.

2. Sigorta Girişi Yapılıp Primi Ödenmeyen İşçilerin Karşılaştığı Sorunlar

Sigorta girişinin yapılmasına rağmen primlerin ödenmemesi, çalışanlar için birçok olumsuz sonucu beraberinde getirir. Bu sorunlardan bazıları şunlardır:

• Sağlık Hizmetlerinden Yararlanamama: Prim ödemesi yapılmayan işçiler, SGK’nın sunduğu sağlık hizmetlerinden faydalanamazlar. Örneğin: Bir işçi hastalandığında devlet hastanesinde tedavi olmak isterse, “Genel Sağlık Sigortası” kapsamı dışında görülebilir. Bu durumda, masrafları cebinden ödemek zorunda kalır.
• Emeklilik Haklarının Kaybı: Prim ödemesi yapılmayan günler emeklilik süresinden sayılmaz, bu da emeklilik hakkının gecikmesine veya tamamen kaybedilmesine neden olabilir. SGK’ya bildirilmeyen veya prim günü eksik olan işçiler, emeklilik için gereken prim gün sayısını tamamlayamaz. Bu durum emeklilik yaşını geciktirir ve kişinin maddi anlamda zorluk çekmesine neden olur.
• İş Kazası ve Meslek Hastalığı Tazminat Haklarının Reddedilmesi: İş kazası veya meslek hastalığı durumunda SGK’dan destek alınamaz. Örneğin: İnşaatta çalışırken düşerek yaralanan bir işçi, sigorta primleri ödenmediği için geçici iş göremezlik ödeneği alamayabilir.
• İşsizlik Maaşı Hakkının Kaybı: İşsizlik sigortası kapsamında prim ödenmemesi, işçinin işsiz kaldığında maaş alamamasına yol açar. Ayrıca kıdem tazminatında sorun yaşanabilir, çünkü SGK kayıtları işçinin hak ettiği çalışma süresini yansıtmayabilir.

3. İşveren Sigorta Primi Ödemezse Ne Olur?

İşverenin sigorta primi ödememesi durumunda hem çalışan hem de işveren için ciddi sonuçlar doğabilir.

a. İşverenin Hukuki Sorumlulukları

İşverenin sigorta primi ödememesi, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında suç teşkil eder. SGK tarafından yapılacak denetimlerde bu durum tespit edilirse, işverene aşağıdaki yaptırımlar uygulanabilir:

• İdari Para Cezası: Primlerin ödenmemesi halinde işveren, prim borcu ve gecikme faizi ile birlikte ağır para cezalarıyla karşılaşır.
• Geriye Dönük Prim Borcu
  Prim ödenmeyen işçiler için SGK, işverene geriye dönük borç çıkarır. Bu borç gecikme zammı ve faizi ile birlikte ödenmek zorundadır.
• Ceza Davası Riski
  Eğer işverenin kasıtlı olarak prim ödemediği ve bu durumun çalışanları mağdur ettiği tespit edilirse, savcılık tarafından ceza davası açılabilir.
• Hizmet Tespit Davası: İşçinin başvurusu üzerine mahkeme tarafından işverenin prim ödemesi yapmadığı tespit edilirse, hem cezai hem de maddi yaptırımlar devreye girer.
• Vergisel ve Mali Yaptırımlar: Sigorta primlerinin ödenmemesi, işverenin mali kayıtlarında da usulsüzlüklere neden olur ve ek vergi cezaları doğurur.

b. İşçi Açısından Doğabilecek Sonuçlar

İşverenin primi ödememesi, çalışan için önemli hak kayıpları yaratır. Ancak, bu durumda işçinin haklarını korumak için başvurabileceği çeşitli hukuki yollar vardır.

4. Sigorta Girişi Yapılıp Primi Ödenmeyen İşçiler Ne Yapmalı?

a. SGK’ya Şikayet ve Denetim Talebi

Sigorta primi ödenmeyen işçiler, doğrudan Sosyal Güvenlik Kurumu’na şikayette bulunabilir. SGK, şikayeti aldıktan sonra işyerinde denetim başlatarak durumu tespit eder

b. Hizmet Tespit Davası Açma

İşçiler, sigorta primlerinin eksik ya da hiç ödenmediğini tespit ettiklerinde iş mahkemesine hizmet tespit davası açabilirler. Bu dava sonucunda, mahkeme tarafından primlerin ödenmediği tespit edilirse, işveren geriye dönük primleri ödemekle yükümlü tutulur.

c. Alo 170 Hattı ile Bildirim

Çalışanlar, Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi olan Alo 170 hattını arayarak durumlarını bildirebilirler. Bu başvuru tamamen gizli tutulur ve işçinin işverenle arasında sorun yaşamasını engellemeyi amaçlar.

d. Noter Yoluyla İşverene İhtar Çekme

Prim ödenmediğini fark eden işçi, noter kanalıyla işverene yazılı bir bildirimde bulunarak primlerin ödenmesini talep edebilir.

e. İş Mahkemelerine Başvuru

Sigorta haklarıyla ilgili sorunlar yaşayan işçiler, iş mahkemelerine başvurarak kıdem tazminatı, işsizlik maaşı veya sağlık güvencesiyle ilgili taleplerini dile getirebilir.

5. İşverenlerin Sigorta Primi Ödememesi Halinde Cezalar

İşverenler için sigorta primlerini ödememenin mali ve hukuki sonuçları oldukça ağırdır. İşverenin karşı karşıya kalabileceği cezalar şunlardır:

1. Gecikme Faizi ve Prim Borcu: İşveren, ödenmeyen primler için gecikme faiziyle birlikte SGK’ya ödeme yapmak zorunda kalır.
2. İdari Para Cezaları: Sigorta primlerini ödemeyen işverenlere ağır para cezaları uygulanır.
3. Hapis Cezası: Prim ödememe durumu sürekli hale gelirse ve çalışanlar ciddi şekilde mağdur edilirse, işveren hakkında ceza davası açılabilir.
4. İhale Yasakları ve Vergi Sorunları
   Prim ödemeyen işverenler, kamu ihalelerine katılmaktan men edilebilir ve mali denetimlerde ek vergi cezalarıyla karşılaşabilir.

6. Çalışanların Haklarını Korumak İçin Atması Gereken Adımlar

Sigorta primi ödenmeyen işçilerin, aşağıdaki adımları izleyerek haklarını koruma altına almaları mümkündür:

1. Primlerin Yatıp Yatmadığını Kontrol Etme: Çalışanlar, SGK’nın e-Devlet sistemi üzerinden sigorta primlerinin ödenip ödenmediğini kolayca kontrol edebilirler.
2. Hukuki Destek Alma: Bir avukat veya iş hukuku uzmanından yardım alarak dava sürecini başlatmak en etkili çözümlerden biridir.
3. Tazminat Talebinde Bulunma: İşverenin prim ödememesi nedeniyle uğranılan maddi ve manevi zararlar için tazminat talep edilebilir.

7. Örnek olaylar

Örnek 1:
Bir tekstil firmasında çalışan Aylin Hanım, e-Devlet üzerinden sigorta primlerinin eksik yatırıldığını fark etti. SGK’ya şikayette bulundu ve denetim sonucunda işverenin geriye dönük prim borçları tespit edildi. Mahkeme kararıyla işveren, Aylin Hanım’ın tüm haklarını ödedi.

Örnek 2:
Bir inşaat firmasında çalışan Mehmet Bey, iş kazası geçirerek yaralandı. Sigorta primleri ödenmediği için SGK destek sağlamadı. Ancak açtığı hizmet tespit davası sonucunda, işverenin primleri geriye dönük ödemesine hükmedildi ve Mehmet Bey haklarına kavuştu.

Sigorta girişi yapılıp primi ödenmeyen işçiler, Türkiye’de sosyal güvenlik sistemi içinde önemli bir problem olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışanların bu durumla karşılaşmaları halinde, yasal haklarını bilerek harekete geçmeleri ve işverenleri bu konuda sorumlu tutmaları gereklidir.

Unutulmamalıdır ki, işveren sigorta primi ödemezse ne olur sorusunun cevabı, çalışanlar için ciddi mağduriyetler, işveren için ise ağır hukuki ve mali yaptırımlar içerir. Çalışanlar, SGK, noter ve mahkemeler aracılığıyla haklarını arayabilir ve sosyal güvenlik haklarını koruyabilirler.

UYARI: İşbu yazı içerisinde yer alan değerlendirmeler ve bilgiler hukuki tavsiye niteliği teşkil etmemekte olup yasal mevzuatta ve içtihatlarda yapılacak değişiklikler kapsamında güncel olmayabilir. Bu içerikten dolayı herhangi bir şekilde Erbay & Saral & Yelkenkaya Avukatlık Ofisi’ne sorumluluk yükletilmesi mümkün değildir. Bu yazı kapsamındaki soru ve sorunlarınız bakımından hukuki danışmanlık almanız tavsiye edilmektedir