Fazla Mesai Zamanaşımı Süresi

Fazla Mesai Zamanaşımı Süresi; Fazla mesai, işçi ve işveren ilişkilerinde sıkça gündeme gelen önemli bir konudur. İş Kanunu’na göre, bir işçinin haftalık 45 saati aşan çalışmaları fazla mesai olarak kabul edilir ve bu çalışmalar için işçiye ek ödeme yapılması gerekmektedir. Ancak fazla mesaiye dair haklar sınırsız süre boyunca talep edilemez. İş Kanunu, fazla mesai alacakları için belirli bir zamanaşımı süresi öngörmüştür. İşte bu noktada fazla mesai zamanaşımı devreye girmektedir. Bu yazıda, fazla mesai zamanaşımı süresinin ne olduğu, sürecin nasıl işlediği ve işçinin haklarını nasıl etkilediği gibi konuları detaylı bir şekilde ele alacağız.

Fazla Mesai Zamanaşımı Nedir?

Fazla mesai zamanaşımı, işçinin fazla mesai ücreti taleplerini belirli bir süre içinde işverenden talep etmesi gerektiğini ifade eden bir hukuki düzenlemedir. Zamanaşımı süresi dolduğunda, işçi artık geçmişe dönük fazla mesai ücretini yasal olarak talep edemez. Bu süre, fazla mesai alacaklarının tahsil edilebilirliği açısından oldukça önemlidir. İş Kanunu’na göre fazla mesai zamanaşımı süresi, işçi alacakları kapsamında değerlendirilir ve bu süre 5 yıl olarak belirlenmiştir.

Fazla Mesai Zamanaşımı Süresi Nedir?

Fazla mesai zamanaşımı süresi, İş Kanunu’nun 32. maddesinde belirtilmiştir. Bu maddeye göre işçi alacaklarına dair zamanaşımı süresi 5 yıldır. İşçinin fazla mesai ücretini talep etme hakkı, fazla çalışmanın yapıldığı tarihten itibaren 5 yıl boyunca geçerli olur. Bu süre dolduğunda, işçi fazla mesai alacaklarını işverenden talep edemez ve yasal olarak bu hakkını kaybeder. Dolayısıyla işçi, fazla mesai ücretlerinin tahsili için zamanaşımı süresine dikkat etmeli ve hak kaybına uğramamak için 5 yıl içinde alacaklarını talep etmelidir.

Örnek:

Bir işçi 2018 yılında fazla mesai yapmışsa, bu fazla mesai ücretini en geç 2023 yılına kadar talep edebilir. 2023 yılı itibarıyla zamanaşımı süresi dolacağından işçi, bu tarihten sonra işverenden 2018 yılına ait fazla mesai ücretlerini talep edemez.

Fazla Mesai Zamanaşımı Süresinin Başlangıcı

Fazla mesai zamanaşımı süresi, fazla çalışmanın yapıldığı tarihten itibaren başlar. İşçi, yaptığı fazla mesaiye dair ücretini, çalışmanın yapıldığı tarihten itibaren 5 yıl içinde talep etmelidir. Bu süre, işçi halen çalışmaya devam etse dahi işlemeye devam eder. Bu nedenle, fazla mesai zamanaşımı süresi, işçinin işten ayrılması ya da istifa etmesi gibi durumlarla bağlantılı değildir.

Ancak, bazı durumlarda zamanaşımı süresi farklı şekillerde işlemeye başlayabilir:

İşçinin İşten Ayrılması Halinde

: İşçi işten ayrıldığında, son çalıştığı tarihe kadar olan fazla mesai ücretlerini 5 yıl içinde talep edebilir.

Kısmi Ödeme Yapılması Durumunda

İşverenin işçiye kısmi ödeme yapması, zamanaşımı süresini kesmez. Zamanaşımı, fazla çalışmanın yapıldığı tarihten itibaren işlemeye devam eder.

Fazla Mesai Zamanaşımı Süresi İçinde Hak Talebi Nasıl Yapılır?

Fazla mesai zamanaşımı süresi içinde işçi, fazla mesai ücretlerini işverenden talep edebilir. Bu süreç, işçinin işverene yazılı olarak başvurması veya yasal yollara başvurması ile gerçekleşebilir.

İşverene Yazılı Başvuru Yapmak

İşçi, fazla mesai ücreti talebini işverene yazılı olarak iletebilir. Bu yazılı başvuru, işçi için zamanaşımı süresini kesmez ancak işçinin iyi niyetli bir şekilde hak talebinde bulunduğunu gösterir. İşveren, işçinin fazla mesai talebini kabul ettiği takdirde ödemeyi yapmak zorundadır.

Arabuluculuk Başvurusu

İşçi, fazla mesai alacağı talebi için arabuluculuğa başvurabilir. 2018 yılından itibaren, işçi alacaklarına ilişkin uyuşmazlıklarda dava açılmadan önce arabuluculuk şartı getirilmiştir. Arabuluculuk sürecinde anlaşma sağlanamazsa işçi, iş mahkemesine başvurarak dava açabilir.

İş Mahkemesine Dava Açmak

İşçi, zamanaşımı süresi içinde işverenden fazla mesai ücretlerini talep edebilir. Ancak işveren ödeme yapmazsa işçi, iş mahkemesine başvurarak alacak davası açabilir. İşçinin dava açarken zamanaşımı süresini geçirmemesi önemlidir, aksi halde dava açma hakkı sona erer.

Bu hususlarda uzman avukatlarımızdan destek almak için iletişime geçiniz.

Fazla Mesai Zamanaşımı Süresinin İşçi Hakları Üzerindeki Etkisi

İşçi, fazla mesai zamanaşımı süresi içinde mahkemeye başvurduğunda fazla mesai yaptığını ve ödemelerin eksik yapıldığını ispat etmekle yükümlüdür. İşçi, fazla mesai yaptığını çeşitli belgelerle kanıtlayabilir:

Puantaj Kayıtları

Puantaj kayıtları, işçinin hangi günlerde ve hangi saatlerde çalıştığını gösterir. Bu kayıtlar, fazla mesai sürelerinin hesaplanması için önemli bir delildir.

Tanık Beyanları

İşçi, çalışma arkadaşları veya işyerindeki diğer kişiler aracılığıyla fazla mesai yaptığını kanıtlayabilir. Tanık beyanları, fazla mesai ispatında güçlü bir delil olarak kabul edilir.

Maaş Bordroları

Maaş bordroları, işçinin fazla mesai ücretini alıp almadığını gösterir. Fazla mesai ücreti bordroda belirtilmemişse, işçi bu belgeyi delil olarak sunabilir.

Giriş-Çıkış Kayıtları ve Dijital Veriler

İşyerinde tutulan giriş-çıkış kayıtları ve işçinin dijital çalışma saatlerini gösteren veriler, fazla mesaiyi ispatlama sürecinde kullanılabilir.

Zamanaşımı Süresinin Dolması Durumunda İşçi Hakları

Zamanaşımı süresi dolduğunda işçi, fazla mesai ücretini talep edemez. Bu durumda işçi, zamanaşımı süresini aşmış olduğu için yasal yollara başvursa dahi hakkını talep etme olanağını kaybeder. İş Kanunu, işçinin fazla mesai ücretlerini talep etme hakkını belirli bir süreyle sınırlandırarak hem işçi hem de işverenin hak ve yükümlülüklerini dengede tutmayı amaçlamaktadır.

Ancak işçi, bazı durumlarda zamanaşımı süresi dolduktan sonra dahi fazla mesai ücretini talep edebilir. Bu durumlar sınırlıdır ve özel kanıtların sunulması gerekebilir. Örneğin, işverenin kötü niyetli davrandığını kanıtlamak, işçinin hakkını talep edebilmesi açısından önemlidir.

Fazla Mesai Zamanaşımı Süresine İlişkin Yargıtay Kararları

Türkiye’de fazla mesai alacaklarına ilişkin Yargıtay kararları, işçilerin haklarını koruma konusunda önemli bir yol gösterici olmuştur. Yargıtay, fazla mesai alacaklarında zamanaşımı süresine dikkat edilmesi gerektiğini vurgulamıştır. Zamanaşımı süresi dolduğunda, işçinin alacaklarını talep etme hakkı sona erer. Ancak Yargıtay, bazı durumlarda işçinin haklarının korunması amacıyla zamanaşımı süresini farklı şekilde değerlendirmiştir.

UYARI: İşbu yazı içerisinde yer alan değerlendirmeler ve bilgiler hukuki tavsiye niteliği teşkil etmemekte olup yasal mevzuatta ve içtihatlarda yapılacak değişiklikler kapsamında güncel olmayabilir. Bu içerikten dolayı herhangi bir şekilde Erbay & Saral & Yelkenkaya Avukatlık Ofisi’ne sorumluluk yükletilmesi mümkün değildir. Bu yazı kapsamındaki soru ve sorunlarınız bakımından hukuki danışmanlık almanız tavsiye edilmektedir.