Maaşın Asgari Ücretten Gösterilmesi ve Tazminat Hakkı

Maaşın Asgari Ücretten Gösterilmesi ve Tazminat Hakkı: Günümüzde birçok işveren, çalışanlarına gerçekte ödedikleri maaşı düşük göstermek için asgari ücret üzerinden bordro düzenlemektedir. Bu durum hem çalışanların gelecekteki haklarını olumsuz etkiler hem de işveren açısından ciddi hukuki ve idari yaptırımlara neden olabilir. “Maaşın asgari ücretten gösterilmesi tazminat hakkı” konusu, çalışanların mağduriyetlerini gidermek ve haklarını korumak adına büyük önem taşımaktadır. Bu yazıda, maaşın düşük gösterilmesinin çalışanlar ve işverenler üzerindeki etkilerini, hukuki hakları ve çözüm yollarını ele alacağız.

Maaşın Asgari Ücretten Gösterilmesi ve Tazminat Hakkı

Maaşın Asgari Ücretten Gösterilmesi Nedir?

Bir işverenin, çalışanına gerçekte ödediği maaşı düşük göstermek amacıyla bordroda yalnızca asgari ücreti yansıtması, “maaşın asgari ücretten gösterilmesi” olarak adlandırılır. Bu durum, işverenin vergi ve sigorta primlerini düşük tutmak amacıyla yaptığı bir uygulamadır. Ancak bu uygulama, hem çalışanların sosyal güvenlik haklarını hem de ileride alacakları tazminatları olumsuz etkiler.

Maaşın Asgari Ücretten Gösterilmesi Çalışanları Nasıl Etkiler?

1. Kıdem Tazminatı Hakkı: Kıdem tazminatı, işçinin işyerindeki çalışma süresi boyunca hak ettiği önemli bir ödemedir. Bu ödeme, işçinin son brüt maaşı üzerinden hesaplanır. Maaşın asgari ücretten gösterilmesi, kıdem tazminatının eksik hesaplanmasına neden olur.
2. İhbar Tazminatı: İşçinin işten çıkarılması durumunda, işverence ödenmesi gereken ihbar tazminatı da maaş üzerinden hesaplanır. Maaş düşük gösterildiğinde, ihbar tazminatı da düşük olur.
3. Emeklilik Hakları: Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) primi düşük yatırıldığında, emeklilikte alınacak maaş da düşük olur. Bu durum, uzun vadede çalışanların yaşam standartlarını etkiler.
4. İşsizlik Maaşı: İşsizlik maaşı, işçinin son maaşı ve yatırılan sigorta primleri dikkate alınarak hesaplanır. Maaşın asgari ücret üzerinden gösterilmesi, işsizlik maaşını da doğrudan etkiler.
5. Fazla Mesai ve Yıllık İzin Ücretleri: İşçinin fazla mesai ve yıllık izin ücretleri de maaşı üzerinden hesaplanır. Maaşın düşük gösterilmesi bu hakların eksik ödenmesine neden olur.

Maaşı Asgari Ücretten Göstermenin Cezası Nedir?

İşverenlerin maaşı düşük göstermesi, Türk hukukunda ciddi cezalarla karşı karşıya kalmalarına yol açar. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre bu tür bir uygulama, hem idari hem de cezai yaptırımlar doğurur.

1. SGK İdari Para Cezaları: Eksik bildirilen sigorta primleri nedeniyle işverenlere, SGK tarafından idari para cezası uygulanır.
2. Vergi Kaçakçılığı: İşveren, çalışanın gerçek maaşını beyan etmeyerek vergi kaçakçılığı yapmış sayılır. Bu durumda hem vergi cezası ödenir hem de faiziyle birlikte eksik vergiler tahsil edilir.
3. Hapis Cezası: Gerçek maaş üzerinden prim ödemesi yapmayan işverenler, suçun ağırlığına göre hapis cezasıyla karşı karşıya kalabilir.
4. Tazminat Davaları: Çalışan, maaşının düşük gösterildiğini ispat ederse, eksik yatırılan SGK primleri ve hak ettiği tüm tazminatları alabilir.

Maaşım Yüksek Ama Asgari Ücretten Gösteriliyor, Ne Yapmalıyım?

Eğer maaşınız yüksek olmasına rağmen asgari ücret üzerinden bordro düzenleniyorsa, hukuki haklarınızı korumak adına aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:

1. Durumu Belgelerle İspatlayın

Maaşınızın asgari ücretten fazla olduğunu göstermek için şu belgelerden faydalanabilirsiniz:

• Banka Hesap Dökümleri: Maaşınızın elden değil banka yoluyla yatırıldığını gösterebilirsiniz.
• WhatsApp Mesajları ve E-postalar: İşverenle maaş hakkında yaptığınız yazışmaları delil olarak kullanabilirsiniz.
• Tanık Beyanları: İşyerindeki diğer çalışanlar, maaşınız hakkında tanıklık yapabilir.
• İş Sözleşmesi: İş sözleşmenizde belirtilen maaş tutarını kanıt olarak sunabilirsiniz.
• Elden Alınan Maaş İçin Makbuz: Eğer maaşınızı elden alıyorsanız, bunu belgeleyen bir makbuz önemli bir delildir.

2. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na Şikayet Edin

İşvereninizin yasaya aykırı bir şekilde maaşınızı düşük gösterdiğini düşünüyorsanız, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na şikayette bulunabilirsiniz. Bu şikayet sonucunda işveren denetime tabi tutulabilir.

3. İş Mahkemesine Başvurun

İşvereninizle anlaşmazlık yaşamanız durumunda, iş mahkemesine başvurarak haklarınızı talep edebilirsiniz. Mahkeme, maaşınızın gerçek tutarını belirlemek için delilleri inceleyecektir.

4. SGK’ya Bildirimde Bulunun

Sosyal Güvenlik Kurumu’na durumunuzu bildirerek, işverenin eksik prim yatırdığına dair inceleme yapılmasını talep edebilirsiniz.

Elden Verilen Maaşın İspatı

Elden maaş alıyorsanız, bu durumun ispatlanması zor olabilir. Ancak aşağıdaki yöntemlerle maaşınızın gerçekte ne kadar olduğunu kanıtlayabilirsiniz:

1. Tanık Beyanları: İşyerinde çalışan diğer kişiler, maaşınızı elden aldığınızı ve gerçek tutarı tanıklık ederek ifade edebilir.
2. WhatsApp ve Yazışmalar: Maaş miktarıyla ilgili işverenle yapılan yazışmalar güçlü delil olabilir.
3. Gizli Ses Kayıtları: Türk hukukunda her ne kadar delil niteliği tartışılsa da, gizli kayıtlar iş mahkemelerinde değerlendirilebilir.
4. Banka Hesapları: Elden verilen maaşın bir kısmı bankaya yatırılmışsa bu kayıtlar delil olabilir.

Maaşın Asgari Ücretten Gösterilmesi Durumunda Tazminat Hakkı

Maaşınız asgari ücretten gösterildiği için mağduriyet yaşarsanız, aşağıdaki tazminat haklarından yararlanabilirsiniz:

1. Kıdem Tazminatı: Gerçek maaş üzerinden kıdem tazminatı talep edebilirsiniz.
2. İhbar Tazminatı: İş sözleşmesinin sonlandırılması durumunda, hak ettiğiniz ihbar tazminatını gerçek maaş üzerinden alabilirsiniz.
3. Fazla Mesai Ücreti: Eksik ödenen fazla mesai ücretlerinizi talep edebilirsiniz.
4. Eksik Ödenen SGK Primleri: İşvereninizin yatırmadığı primlerin SGK tarafından tahsil edilmesini sağlayabilirsiniz. Bu konudaki yazımızla detaylı bilgi alabilirsiniz.
5. Maddi ve Manevi Tazminat: Hakkınızın gasp edilmesi durumunda maddi ve manevi tazminat davası açabilirsiniz.

Maaşın asgari ücretten gösterilmesi, hem işçilerin haklarını kısıtlayan hem de işverenleri ağır yaptırımlarla karşı karşıya bırakan bir durumdur. Çalışanlar, bu gibi durumlarda hukuki haklarını bilerek gerekli adımları atmalıdır. İşverenler ise bu tür yasadışı uygulamalardan kaçınmalı, çalışanlarının haklarını korumalıdır. Unutulmamalıdır ki, güçlü bir iş ilişkisi, güven ve adalet temeline dayanır.

Sıkça Sorulan Sorular

1. Maaşım asgari ücret üzerinden gösteriliyor, işten ayrıldığımda ne yapabilirim?

İşten ayrılmanız durumunda, kıdem ve ihbar tazminatlarınızı gerçek maaş üzerinden talep edebilirsiniz. Delil toplamak önemlidir.

2. Elden maaş alıyorum, bu durumda haklarımı nasıl savunabilirim?

Elden alınan maaşı belgelemek için tanık beyanları, yazılı iletişimler ve diğer deliller kullanılabilir.

3. İşverenime dava açarsam ne kadar sürede sonuçlanır?

İş davaları genellikle 1 yıl ile 2 yıl arasında sonuçlanabilir. Ancak dava süresi, mahkemenin yoğunluğuna ve delillerin toplanma hızına bağlıdır.

UYARI: İşbu yazı içerisinde yer alan değerlendirmeler ve bilgiler hukuki tavsiye niteliği teşkil etmemekte olup yasal mevzuatta ve içtihatlarda yapılacak değişiklikler kapsamında güncel olmayabilir. Bu içerikten dolayı herhangi bir şekilde Erbay & Saral & Yelkenkaya Avukatlık Ofisi’ne sorumluluk yükletilmesi mümkün değildir. Bu yazı kapsamındaki soru ve sorunlarınız bakımından hukuki danışmanlık almanız tavsiye edilmektedir.