İçindekiler
Nafaka nedir? Nafaka türleri nelerdir ve nafaka artırım davası Nedir? Sorularının cevabını uzman boşanma avukatlarımızın hazırladığı yazımızda bulabilirsiniz.
Nafaka Nedir?
Nafaka, boşanma sebebiyle yoksulluğa düşecek olan eşe (cinsiyet fark etmeksizin) ya da çocuğa geçimini sağlayabilmesi için ödenmesi gereken yükümlülüktür. Türk Medeni Kanunu madde 175; “Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan mali gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir.” demektedir. (Kanun Metni için bknz.https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4721.pdf)
Yukarıdaki Kanun maddesinden de görüleceği üzere kanun koyucu nafaka talebinde bulunmak için herhangi bir cinsiyet şartı aramamıştır. Uygulamada çoğunlukla kadınların nafaka alması durumu toplum tarafından sadece kadınların nafaka alabileceği yargısını oluşturmuştur. Ancak kanun maddesinden de anlaşılacağı üzere erkekler de nafaka alabilmektedir. Burada önemli olan husus yoksulluğa düşecek tarafa, maddi destek yapılacak olmasıdır. Nafaka bir borçtur ve ödenmemesi halinde cebri icra yoluna gidilerek borcun karşılanması talebinde bulunulabilir. Nafaka davalarında görevli mahkeme ise Aile Mahkemeleridir.
Nafaka Türleri Nelerdir?
Tedbir Nafakası Nedir?
Tedbir nafakası, boşanma davasının açılmasından önce ve dava süresi boyunca talep edilebilmektedir. Ayrıca tedbir nafakası ayrılık davasının söz konusu olduğu durumlarda da talep edilebilmektedir. Davanın tarafları, nafaka talebinde bulunmasa dahi hakimin gerekli görmesi durumunda tedbir nafakası ödenmesine karar verilebilir. Tedbir nafakasında tarafların kusurlarına bakılmamaktadır. Zira tedbir nafakası eşe ya da çocuklara barınma, geçinme ve bakımlarının sağlanması amacıyla verilen nafaka türüdür. Ancak çocuk aleyhine tedbir nafakası kararı çıkabilmesi için çocuğun reşit olmaması gerekmektedir. Dava sürecinde mevcut şartların değişmesi söz konusuysa hakim taraflardan birinin talebi üzerine nafaka miktarında değişiklik yapabilir. Tedbir nafakası nafaka alana geçici bir koruma sağlamakla beraber davanın sonuçlanmasıyla son bulmaktadır.
Yoksulluk Nafakası Nedir?
Tedbir nafakasından farklı olarak yoksulluk nafakası için tarafların talepte bulunması zorunluluk arz etmektedir. Hakim, tedbir nafakasının aksine tarafların talebi olmaksızın yoksulluk nafakasına ilişkin hüküm veremez. Yoksulluk nafakası için gerekli görülen en önemli husus boşanma sebebiyle taraflardan birinin yoksulluğa düşmüş olmasıdır. Ayrıca yoksulluk nafakasında tarafların kusurunun varlığı önem arz etmektedir. Eğer yoksulluk nafakası talep eden taraf, karşı taraftan daha ağır kusura sahip ise yoksulluk nafakası talebi reddedilecektir. Ancak tarafların kusurlarının eşit olması ya da hiç kusurun olmaması durumunda hakim yoksulluk nafakasına hükmedebilmektir. Toplumda düzenli bir geliri olan veya çalışan kişilerin yoksulluk nafakası talebinde bulunamayacakları düşünülmektedir. Fakat evlilik birliği içerisinde yaşam standartları yüksek olan taraf, boşanma sonucunda mevcut standartların altına düşmesi durumunda yoksulluk nafakası talep edebilmektedir.
Türk Medeni Kanunu madde 176/2 gereğince; “Nafaka alacaklısının evlenmesi, Taraflardan birinin ölümü durumunda kendiliğinden; yoksulluğun ortadan kalkması, nafaka alacaklısının evlenme olmadan fiilen evliymiş gibi başka birisi ile birlikte yaşama ve haysiyetsiz hayat sürme durumunda mahkeme kararı ile kaldırılabilir.” (Kanun Metni için bknz. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4721.pdfYoksulluk nafakası boşanması davası sırasında istenilebileceği gibi davanın boşanma ile sonuçlanması kararından itibaren 1 yıl içerisinde de talep edilebilir. Boşanma davası sonrasında istenilecek yoksulluk nafakası için nafaka alacaklısı olan tarafın yerleşim yeri mahkemesine dava açılmalıdır.
İştirak Nafakası Nedir?
İştirak nafakası, boşanma kararından sonra ortak çocuğun velayetini alamayan tarafın çocuğun bakım, eğitim gibi masraflarına katılması için çocuğun velayetine sahip olan eşe ödenmesi gereken nafakadır. Bu nafaka için önemli olan çocuğun bakımıdır. Dolayısıyla kusurun bu nafaka için bir önemi yoktur. Tedbir nafakasında olduğu gibi iştirak nafakasında da talep aranmaz, hakim iştirak nafakasına hükmedebilir. Boşanma sürecinde tedbir nafakası ödenmesine karar verilmişse boşanma sonrasında bu nafaka iştirak nafakasına dönüşür. İştirak nafakasının son bulabilmesi için; çocuğun 18 yaşını doldurmuş olması, evlenmiş olması ya da mahkeme kararıyla ergin kılınmış olması gerekir. Ancak çocuk 18 yaşını doldurmuş olsa bile eğer eğitim almaya devam ediyorsa (üniversitede okuyorsa) iştirak nafakası çocuğun eğitimini tamamlayana kadar sonlanmaz. İştirak nafakasının ödenmemesi halinde; cebri icra yoluna gidilebilir.
Yardım Nafakası Nedir?
Yardım nafakası diğer nafaka türlerinin aksine boşanmadan doğan bir nafaka türü değildir. Nafaka ödemesine hükmedilecek tarafın nafakayı karşılamaya maddi gücünün yetmesi halinde; alt soy, üst soy ve kardeşlerinin yoksulluğa düşmesi durumunda yardım nafakasına hükmedilir. Yardım nafakasında en önemli husus miras sıralamasıdır. Zira yardım nafakası davasında; öncelikle alt soya, alt soy bulunmuyor ya da nafakayı karşılayacak durumları yoksa üst soya, üst soy yoksa veya nafaka talebini karşılayacak maddi gelire sahip değilse kardeşlere yardım nafakası talebi yöneltilir.
Yardım nafakası da, diğer nafaka türlerinde olduğu gibi mevcut şartların değişmesiyle birlikte arttırılabilir, azalttırılabilir ya da kesilebilir. Yardım nafakası davasında görevli mahkeme Aile Mahkemesi’dir. Yardım nafakası davasında yetkili mahkeme ise taraflardan birinin yerleşim yeri mahkemesidir.
Nafaka Artırım Davası
Nafaka alan tarafa nafaka miktarının yeterli gelmemesi durumunda; ekonomik durumunun bozulması, ihtiyaçlarının artması, ekonomik şartların zaman içerisinde değişmesi gibi sebeplerle nafakanın arttırılması davası açarak nafakanın arttırılmasını talep edebilir. Nafaka artırımı için ayrı bir dava açılması zorunluluk arz etmektedir. Nafaka artırım davasında yetkili mahkeme nafakanın arttırılması talebinde bulunacak olan tarafın yerleşim yeri mahkemesidir. İşbu husus Türk Medeni Kanunu madde 176/4’ de; “Tarafların mali durumlarının değişmesi veya hakkaniyetin gerektirdiği hallerde iradın artırılması veya azaltılmasına karar verilebilir.” Şeklinde düzenlenmiştir (Kanun Metni için bknz.https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4721.pdf). Bu madde kapsamından da anlaşılacağı üzere nafakanın arttırılması talebinde bulunulacağı gibi azaltılması da talep edilebilir.
Nafaka Konularıyla ilgili olarak boşanma avukatlarımızdan ayrıntılı bilgi ve destek almak istemeniz durumunda info@esyhukuk.com adresine mail atabilir veya https://esyhukuk.com/iletisim/ iletişime geçebilirsiniz.
